Tôi thật sự chú ư đến bài giảng của cha Thành về sự Cứu Độ của
Chúa qua câu chuyện có tựa "Anh phải sống" của Tự Lực Văn Đoàn. Câu chuyện được
tác giả kể rằng trong thời buổi khó khăn lúc bấy giờ có cặp vợ chồng nghèo, họ
dựng túp lều tạm bên cạnh bờ sông Hồng. Và chỉ có một chiếc thuyền nhỏ để làm kế
sinh nhai. Mỗi bữa, họ chèo thuyền ra sông để vớt cây trôi từ thượng nguồn về
phơi làm củi bán kiếm cơm. Gia cảnh của họ được tác giả diễn tả bằng h́nh ảnh
thực tế rất hay rằng đứa con nhỏ nó bú cái núm vú khô kiệt của người mẹ chẳng
c̣n giọt sữa nào rồi nhả ra và ̣a khóc thật lớn. Một bữa nọ, lũ lớn, người chồng
lén vợ thả dây thuyền để đi vớt củi một ḿnh, người vợ biết được cũng đi theo.
Hai vợ chồng vật lộn với lũ và kéo được cả một thuyền đầy ắp, nhưng cùng lúc ấy
ḍng lũ lớn đă lật úp thuyền của họ, hai vợ chồng cố bơi nhưng người vợ đă kiệt
sức. Và lúc ấy, trong cái lúc mà con người vật lộn giữa sự sống và cái chết th́
trong đầu người vợ loé lên h́nh ảnh đàn con nhỏ đang ở nhà, người vợ quyết tâm
muốn nói rằng"anh phải sống", và buông tay ra để người chồng được sống. Vâng,
Chúa đă thương yêu đoàn con của Người, đă hy sinh mạng sống Con Một của ḿnh để
chúng ta được sống.
Lạy Chúa Thánh Thần, xin mở ḷng mở trí chúng con để biết được mỗi một sự kiện
hay một biến cố nào trong cuộc sống cũng có h́nh ảnh Chúa hiện hữu.
Tiếp theo là nghi thức Thanh Tẩy cử hành cho 60 người, họ được rửa bằng nước
hằng sống và tuyên xưng Đức tin của ḿnh. V́ thế mà tôi nhận thấy thật sự trên
gương mặt của họ người th́ thánh thiện, người th́ vui tươi, người th́ có vẻ trầm
ngâm, người th́ có vẻ nghiêm nghiêm… Họ xếp thành hàng nối đuôi nhau, cùng với
những người đỡ đầu của họ bước đi đều càng tạo thêm cho buổi lễ có hồn và sống
động. Những đôi bàn tay chắp lại biểu lộ sự tôn kính Thiên Chúa, những đôi bàn
tay cầm nến biểu hiện ánh sáng của Chúa và những chiếc áo trắng mới tinh của
biến cố Rửa tội sẽ làm hành trang cho họ trên bước đường mới. Nghi thức này đă
làm cho tôi thật sự cảm động, như ḿnh được gột rửa một lần nữa. Tự dưng cảm
thấy muốn khóc mà không thể nào lư giải được, không biết những người tham dự có
thế không hay tại v́ tôi hay mủi ḷng. Và cũng có thể là tôi đă sống trong ân
sủng bấy lâu nay nhưng lại bất xứng, hay là…
Sau phần cử hành Bí Tích Thêm Sức là phần Bí Tích Hôn Phối và Bí Tích Ḿnh Máu
Thánh Chúa.
Kết thúc buổi lễ, một người đại diện cho các anh chị tân ṭng bày tỏ ḷng cảm ơn
đến với giáo xứ, các Cha, các thầy cô, các anh chị trong ban mục vụ giáo xứ đă
hết sức nhiệt t́nh theo và chăm lo cho họ trong suốt khoá học 4.5 tháng (gần 54
buổi học). Cảm ơn giáo xứ, các Cha và thầy cô, các anh chị phụng vụ, và gia đ́nh,
bà con và bạn bè đă ủng hộ họ. Cảm ơn ca đoàn đă hát thật hay, lời ca tiếng hát
ngợi khen Chúa trời thật lắng đọng, càng làm cho ḷng người xích lại gần nhau và
gần Chúa hơn. Và cũng xin mọi người cùng cầu nguyện cho họ trên bước đường mới.
Nguyện xin Chúa hăy mở ḷng mở trí để các anh chị em tân ṭng biết dâng cuộc đời
ḿnh trong thánh ư Chúa, để lời Chúa sinh hoa kết trái ngay chính trong đời sống
của họ. Với họ hôm nay chỉ là bắt đầu.
ANSHIN
BƯỚC VÀO ĐỜI SỐNG MỚI
Trước khi đật chân lên Tây Nguyên, nhóm truyền giáo DCCT không hề biết đến người
Jarai. Mặc dù trong các năm1953 và 1956, Đức cha Paul Seitz đă gởi thư đến cha
bề trên giám phụ tỉnh xin cho người đến truyền giáo trên giáo phận rừng núi
Kontum này. Khi lên đường, nhóm thừa sai nhắm đến người Êđê ở Buôn Mê Thuột,
nhưng đến nơi, Đức Giám Mục bảo chưa cần, nên các thừa sai tiếp tục theo quốc lộ
14 lên đất của người Jarai.
Tháng 10 năm 1969, bốn anh em linh mục, phó tế và tu sĩ đă được Đức Giám Mục
giáo phận Kontum bỏ giữa rừng chỉ với bài sai lo cho người Jarai (lúc đó ngưới
Jarai có khoảng 150.000 người, nay có khoảng gần 300 ngàn).
Gần 20 năm cùng ăn cùng làm và cùng chia sẻ mọi vui buồn sướng khổ của người
Jarai. Các thừa sai lấy niềm vui và quyền lợi của người Jarai làm hạnh phúc của
ḿnh để cố gắng, để bảo vệ họ. Nhưng dẫu có được người Jarai hết mực yêu thương
và kính trọng, nhưng suốt gần 20 năm ấy, số người Jarai theo đạo Công giáo chỉ
đến không đầy một bàn tay.
Cũng như sự có mặt của nhóm truyền giáo DCCT với người Jarai là do Chúa định
đoạt, việc người Jarai trở về theo Chúa cũng hoàn toàn bởi sức mạnh của Thánh
Thần Chúa.
Bắt đầu từ năm Thánh Mẩu 1986 và rộ lên sau biến cố phong thánh cho 117 Thánh Tử
Đạo Việt Nam, 19.6.1988, người Jarai bắt đầu xin học đạo và dấn thân theo Chúa.
Từ đó đến nay, số người Jarai đă rửa tội gần 30 ngàn người (10% dân số Jarai) và
hiện c̣n hơn 20 ngàn người đang trong thời kỳ dự ṭng. Riêng tại Pleily, số giáo
dân Jarai là 8.153 người.
1. Người Jarai sau một thời gian dài sống trong mặc cảm là một sắc dân nhỏ, phải
che dấu đi những nét văn hóa riêng biệt của ḿnh đang bắt đầu t́m được nguồn vui
mới, nguồn vui được nâng đỡ bằng chính niềm tin Kitô giáo. V́ tin Chúa, họ không
c̣n mặt cảm ḿnh là người thiểu số, v́ ư thức ḿnh là thuộc về ḍng giống Kitô,
một ḍng dơi đông đúc; V́ tin Chúa, họ không c̣n thấy những huấn giáo của cha
những tinh hoa của mẹ là nhỏ nhoi, đáng xấu hổ, v́ nhờ Đức Kitô, họ bắt đầu nhận
ra Thiên Chúa đă viêng thăm và tỏ bày bằng nhiều cách khác nhau cho tổ tiên của
họ.
Người Jarai đang bước vào cuộc sống mới. Cuộc sống do Thiên Chúa làm chủ, cuộc
sống có Đức Kitô làm thủ lănh. Nên những người Jarai nhận thấy cần phải công bố
uy quyền của Thiên Chúa là Cha và Con và Thánh Thần trên đất – nơi họ cư ngụ và
cầy cấy – trên nguồn nước họ dùng mỗi ngày. Và trong Danh Thánh Giêsu, họ xua
trừ mọi tà thần.
- Lạy Cha, Cha đă tạo dựng nên mặt đất này, xin Cha đoái thương viếng thăm và
chúc phúc cho chúng con khi sinh sống và lao nhọc trên đất này. Xin Chúa Kitô,
Đấng chiến thắng tử thần làm chủ đất đai này trọn vẹn trong Danh Chúa Cha, Chúa
Con và Chúa Thánh Thần.
- Lạy Cha chí thánh, từ mạch nước Thanh tẩy, Cha đă cho sự sống mới của Con Cha
tuôn trào trong chúng con. Bởi nước và Thánh Thần Cha đă thương quy tụ tất cả
những ai chịu Thánh tẩy trong Danh Chúa Kitô thành dân riêng. Cha lại ban Thánh
Thần t́nh yêu trong long chúng con, để Người giải thoát, ban b́nh an, và biến
chúng con thành sứ giả Tin Mừng của Cha.
- Lạy Cha, Cha gọi chúng con tái sinh trong niềm tin của Hội Thánh. Xin Cha đoái
thương chúc lành cho nước này, để Thánh tẩy chúng con, để chúng con được sống
muôn đời.
2. Lạy Thần Khí Thiên Phụ, lạy Thần Khí Đức Kitô! Xin Ngài đến canh tân ḷng
con, xin Ngài đến đổi mới mặt địa cầu. Chính Thần Khí Chúa Kitô đă ban cho các
Tông Đồ trong Lễ Ngũ Tuần sẽ ngự đến trong các tân tín hữu ngay bây giờ. Cũng
chính trong Thần Khí này, họ sẽ nhận được quyền năng của Thiên Chúa và cũng
trong Thần Khí này họ kể lại những việc Chúa làm trong cuộc đời họ và trong các
buôn làng họ đang ở. Đó không chỉ là những lời chứng đức tin, mà c̣n là nguồn
sức mạnh và hạnh phúc cho họ và cho những người lắng nghe họ. Nên cuộc đời họ
không ngừng ngợi khen Thiên Chúa.
- Tôi mừng v́ được làm con Chúa. Già rồi mà lại được có Cha.
- Con tạ ơn Chúa Cha.
- Cuộc đời con đang đi theo một hướng mới.
- Các anh chị này đă trải qua thời gian t́m Chúa trong cộng đoàn. Tất cả đều cảm
nghiệm được Chúa hiện diện trong cộng đoàn. Tôi nghĩ họ sẽ nói về Chúa ngay cho
mà coi.
- Tôi muốn người Jarai sống tâm t́nh của Chúa Giêsu khi được Ôâng Gioan làm phép
rửa. Trước đây, chúng tôi đưa họ vào sâu trong suối để cử hành Thánh tẩy, c̣n
bây giờ chỉ có thể làm ở chổ nuớc giọt này thôi.
3. Thú nhận tội là một đặc tính Công giáo đă được người Jarai đón nhận dễ dàng,
v́ từ xa xưa, người Jarai đă có thói quen nhận lỗi trong cộng đồng và ḥa giải
với nhau bằng đền bù. Có lẽ nhờ vậïy mà bốn ngàn năm qua, người Jarai duy tŕ
được trật tự xă hội mà không cần đến nhà tù. Khi là người Kitô hữu, người Jarai
thấy việc xưng tội cũng tự nhiên như vậy. Họ thấy Chúa cũng hành động như tổ
tiên của họ là chẳng bắt ai nhốt tù bao giờ, mà Thiên Chúa c̣n độ lượng hơn là
không bắt phải đền bù, ngoài một chút hiệp thông mà người Công giáo vẫn quen gọi
là đền "tội".
4. Chuyện cưới hỏi trong văn hóa Jarai có nhiều điểm khác văn hóa các dân tộc
khác trên thế giới, nhưng đă được thích nghi để cùng chung nền phụng vụ phổ quát
của Giáo Hội. Người Jarai xưa, khi kết nghĩa vợ chồng trong tay của ông các mai,
họ nghe lời dặn ḍ này: "Lấy chồng cho đến chết, và lấy vợ cho đến hết cuộc
đời". Câu nói này trùng hợp với mô thức làm nên Bí Tích Hôn Phối Công Giáo.
Cô dâu chú rể sẽ đeo cho nhau chiếc ṿng ở cổ tay thay cho chiếc nhẫn. Đó là
phong tục của tổ tiên để lại.
Văn hóa Jarai được diễn tả cụ thể qua hành động chứ không suy tưởng trừu tượng.
Yêu thương, cầu phúc cho ai th́ đặt tay ngay lên người đó mà khẩn nguyện và là
khẩn nguyện cho thành lời.
5. Chúa Giêsu xưa kia cũng sống văn hóa cụ thể đó, nên khi Ngài yêu nhân loại
hết ḷng th́ Ngài đă trao chính thân ḿnh ḿnh. Khi người chồng người vợ trao
cho nhau Ḿnh và Máu Thánh Chúa lănh nhận từ tay chủ tế th́ họ không chỉ trao
Chúa cho nhau, mà c̣n đang trao chính cuộc đời ḿnh cho nhau: "Này là Minh Tôi …
Này là Máu Tôi".
6. Những người già yếu trong cộng đoàn bao giờ cũng cần những chăm sóc đặc biệt,
nhất là đối với người Jarai. Khi mục tử đat tay cầu nguyện, những cụ ông cụ bà
cảm nghiệm ngay được sự thông ơn của Chúa.
Lửa là h́nh ảnh của Chúa Thánh Thần. Lửa trong văn hóa Jarai cũng tượng trưng
cho sức mạnh. Xức dầu để lành mạnh phần xác và b́nh an phần hồn.
Ngay những người không thể đến với cộng đoàn th́ cộng đoàn cũng rất cần đến với
họ để qua thừa tác viên họ nhận được sức mạnh của Chúa.
7. Người Jarai đă lănh nhận được sáu trong số bảy bí tích của Hội Thánh. Hiện
nay cộng đoàn Jarai vẫn chưa có ai sẳn sàng lănh nhận Bí tích truyền chức thánh.
Nhưng chúng tôi tin Chúa đă có chương tŕnh riêng để đưa nhóm thừa sai DCCT đến
với người Jarai, rồi cũng chính Chúa làm cho họ trở lại với Người th́ sẽ đến lúc
Người sẽ làm cho trong dân có những mục tử bản địa. Trời hoàng hôn đang chợp tắt
để kết thúc một chu ḱ ánh sáng, nhưng sẽ loé lên ngay ánh sáng hồng của ngày
mới.
NGUYỄN LÊ PHAN ANH
